AML-wetgeving: witwaspraktijken herkennen en voorkomen

Thierry Liberman

6 Min
23/08/2023

De Europese Unie heeft met de zesde anti-witwasrichtlijn uit 2021, genaamd AMLD6, getoond dat het menens is. Het treedt sindsdien nóg strenger op om financiële criminaliteit tegen te gaan. Zorg dat u niet (onbewust) betrokken raakt bij witwaspraktijken, zodat alle negatieve gevolgen u bespaard blijven.

Vandaag is witwassen een alom bekend en veelvoorkomend fenomeen dat in verschillende vormen en in uiteenlopende maten plaatsvindt over de gehele wereld. Het gebeurt regelmatig dat witwasschandalen het nieuws bereiken, waarbij vaak ook invloedrijke organisaties of personen betrokken zijn. Bekende voorbeelden daarvan zijn de Panama Papers (2015), de Paradise Papers (2017) of de Pandora Papers (2021), waarbij staatshoofden,  regeringsleiders, politici, hoge ambtenaren, beroemdheden, criminelen en ook bedrijfsleiders werden genoemd. Vaak hebben ze constructies opgezet in belastingparadijzen om (legaal) belastingen te ontwijken of te ontduiken of om illegale activiteiten zoals witwassen te verdoezelen.

Geraffineerde witwasserij

De meest gebruikelijke methode om crimineel geld te verwerken is via een ander bedrijf dat veel contante betalingen verwerkt. Veel criminele organisaties bezitten daarom meerdere 'coverbedrijven', wat varieert van restaurants en souvenirwinkels tot casino’s en massagesalons. Legitieme winsten van deze bedrijven vermengen zich met crimineel geld, waardoor de oorsprong wordt verborgen.

Een voorbeeld dat zich dichtbij afspeelt, is de witwasaffaire van de Nederlandse ING bank. Enkele jaren geleden bleek de Poolse tak van de bank zeer gebrekkige antiwitwascontroles uit te voeren. De oorzaken waren ontluisterend: interne systemen waren ernstig verouderd, klanten werden niet of nauwelijks gescreend en verdachte transacties werden onvoldoende onderzocht. Criminele klanten konden daardoor ongestoord crimineel geld via ING-rekeningen doorsluizen.

Maar ING Bank is niet alleen. Met Deutsche Bank, ABN Amro, Rabobank, JPMorgan Chase, Danske Bank, Credit Suisse, N26, BNP Paribas Fortis werden ook een resem andere banken voor gebrekkige compliancecontroles op de vingers getikt.

Steeds strengere en complexere handhaving

Jaarlijks wordt er wereldwijd ongeveer 2000 miljard euro witgewassen. In Europa gaat het om zo’n 100 miljard euro. De Europese Unie hanteert daarom sinds 1991 de Europese Anti Money Laundering Directives (AML). Dit zijn richtlijnen om witwassen tegen te gaan, die alle EU-lidstaten hebben omgezet in nationale wetgeving. De meest recente antiwitwasrichtlijn, de zesde ondertussen, omvat onder andere een lijst met 22 witwasdelicten die EU-lidstaten strafbaar moeten stellen.

Voorbeelden hiervan zijn mensenhandel, cybercriminaliteit en illegale wapenhandel. AMLD6 beoogt daarnaast een betere internationale samenwerking en handhaving door de invoer van onderzoekinstrumenten en -regels. Tot slot zijn de strafmaatregelen voor particulieren verhoogd en zijn er voor rechtspersonen nieuwe strafeisen opgesteld. 

Medeplichtig witwassen faciliteren

Toch blijken veel organisaties nog altijd niet op de hoogte te zijn van de impact van de antiwitwaswetgeving op de bedrijfsvoering en dat is problematisch.

  1. Als blijkt dat uw organisatie zakendoet met partijen die zich schuldig maken aan witwaspraktijken, dan loopt u niet alleen reputatieschade op. U kijkt dan mogelijk ook aan tegen aanzienlijke boetes en rechterlijke schikkingen.
  2. Rechtspersonen kunnen onder AMLD6 ook strafrechtelijk vervolgd worden. Dat betekent dat organisaties tijdelijk of zelfs  definitief gedwongen kunnen worden om te sluiten.
  3. Door de antiwitwasrichtlijnen zijn personen die zich direct schuldig maken aan witwassen strafbaar, maar ook personen die dit uitlokken of moedwillig faciliteren. 

Wanneer uw organisatie dus betaald wordt door een partij die nog niet in uw klantenbestand voorkomt, is het belangrijk om na te gaan wie die partij werkelijk is. Doet u dat niet en duiken er achteraf problemen op, dan zouden controleinstanties u kunnen beschuldigen van bewust wegkijken.

Blijf waakzaam

Het is dan ook van groot belang dat u alert bent voor organisaties die uw bedrijf willen misbruiken voor hun witwaspraktijken. Grote cashbedragen, onrealistische prijzen of een lage aanwas van klanten zijn vanzelfsprekende indicatoren. 

Kunnen witwasschandalen in zijn geheel voorkomen worden? Dat is moeilijk te zeggen. Maar één ding is wel zeker: bedrijfsrisico’s worden aanzienlijk verkleind wanneer u als organisatie ervoor kiest om uw klanten zorgvuldig te screenen. Wanneer u kennis heeft van de belanghebbende, het zakelijke verleden van de organisatie, frauderisico's en andere factoren die invloed kunnen hebben op uw klantrelatie, kunt u weloverwogen beslissen nemen en met vertrouwen nieuwe klantrelaties aangaan.

Wilt u voldoen aan de complianceregels en niet ten prooi vallen aan personen of organisaties met malafide bedoelingen? GraydonCreditsafe voorziet u van gesofisticeerde oplossingen om u daarbij te ondersteunen. Benieuwd hoe dat werkt? Of wilt u GraydonCreditsafe Protect vrijblijvend testen? Laat uw gegevens hier achter en we komen zo snel mogelijk bij u terug om concrete afspraken te maken.

Schrijf u ook in voor het webinar 'Compliance is meer dan een verplichting' op dinsdag 19 september 2023 van 13.00u tot 14.00u. Daarin vertellen Eric Van den Broele en Younesse Zerouali u wat compliance juist inhoudt en wat u kunt doen om volledig in orde te zijn met de geldende wet- en regelgeving.