Het aantal fraudegevallen blijft spectaculair stijgen
Terug naar overzicht
blog

Het aantal fraudegevallen blijft spectaculair stijgen

Deze vaststelling was de aanzet tot het Graydon Fraud Event in de Lotto Arena in Antwerpen. Gastspreker Peter De Keyzer toonde aan hoe België het gat in de begroting op een jaar kan dicht fietsen. Maar dan moet ons land dringend het vertrouwen in de overheid herstellen en tenminste de middelen inzetten die er zijn om fraude aan te pakken. Marc Lammers, hockeycoach van de Red Lions, legde dan weer de link tussen data en fairplay in de sport en de aanpak van fraude. We gingen ook in gesprek met enkele CEO’s van toonaangevende bedrijven over fraude in hun sector en toetsten meteen het Graydon fraudemodel aan het belang van maatschappelijke rechtvaardigheid. Want daar draait het uiteindelijk allemaal om.

Het gaat overigens al lang niet meer over Nigeriaanse bendes die in slecht Nederlands naar uw bankrekening hengelen. Al hebben ze op dat vlak ondertussen flink vooruitgang geboekt. Fraudeurs gaan geraffineerd tewerk en worden almaar inventiever om andere partijen geld afhandig te maken.

Voorbeelden

De Litouwer Evaldas Rimasauskas slaagde er bijvoorbeeld in om giganten als Facebook en Google voor meer dan 100 miljoen dollar op te lichten. Nochtans was de methode die hij gebruikte niet zo ingewikkeld. Hij creëerde valse accounts op naam van het bedrijf Quanta Computing en bestookte de internetbedrijven met valse facturen. Twee jaar lang liep zijn handeltje prima.

Het lijkt de ver-van-mijn-bedshow, maar dat is het niet. Uw bedrijf is misschien niet te vergelijken met Facebook of Google, maar ook in België vallen er slachtoffers. Ook hier zijn er bedrijven die op de loer liggen om een graantje mee te pikken op de kap van een ander.

Wat moeten we denken van de bedrijven die in volle coronacrisis nog snel van activiteit veranderden om onrechtmatig steun te verkrijgen? (Tijd.be 6 maart 2021) Graydon toetste die bedrijven bij wijze van test aan het fraudemodel. Wat blijkt uit die analyse? De kans dat deze bedrijven zich met frauduleuze praktijken inlaten, ligt gevoelig hoger.

Een ander voorbeeld vinden we bij het UBO-register. Tal van bedrijven hebben hun uiteindelijke begunstigde(n) – ondanks verschillende herinneringen – nog altijd niet  geregistreerd. Uit een gelijkaardige analyse volgde eenzelfde conclusie. Bedrijven die dit niet ingevuld of foutief ingevuld hebben, blijken heel wat fraudegevoeliger te zijn.

Facts & figures

“Cijfers van de universiteit van Portsmouth geven aan dat de kost aan fraude wereldwijd overeenkomt met 6.4% van het wereldwijde BBP. Het gaat met andere woorden over 5.38 triljoen dollar of een bedrag waar we ons nauwelijks iets bij kunnen voorstellen. Projecteer je die cijfers op België, dan gaat het elk jaar om een bedrag 25 miljard euro. Reken maar uit wat die 6.4% op uw omzet betekent”, zegt Peter De Keyzer, Chief Economist en Managing Partner van Growth Inc.

Graydon brengt alle data en inzichten samen – connecting the dots – met uiteindelijk maar één doel: meer maatschappelijke rechtvaardigheid. Enkele cijfers tonen aan dat dat geen overbodige luxe is.

  • 32% van de Belgische bedrijven (dus exclusief zelfstandige ondernemers) werden de voorbije 5 jaar geconfronteerd met één of andere vorm van fraude.
  • Graydon verzamelt al ettelijke jaren cases waar een vermoeden van fraude in het spel is of waarvan de fraude effectief bewezen is. In sectoren die erg fraudegevoelig zijn, zoals leasing, banking en verzekeringen, verzamelden we vorig jaar 1.200 gevallen en dat aantal blijft elk jaar toenemen.
  • Het gemiddelde bedrag in al die cases bedroeg 29.000 euro, al is dat zeer afhankelijk van sector tot sector. Het gebeurt niet zo vaak dat wagens verdwijnen, maar als het gebeurt, dan is de schade voor de leasingmaatschappij vele malen hoger dan dit gemiddelde bedrag.
  • De 1.200 cases samen vertegenwoordigen op één jaar een totaalbedrag van zo’n 40 miljoen euro.
  • In België gaan elk jaar (niet in tijden van corona) ongeveer 10.000 bedrijven failliet. Een analyse toonde aan dat 16% van die faillissementen 12 maanden voor de uitspraak van het faillissement al fraudegevoelig gedrag vertoonden.

Definitie van fraude

Afhankelijk van de sector krijgt fraude vaak een andere definitie. Algemeen genomen kunnen we twee types fraude onderscheiden.

Criminele fraude

Het codewoord bij criminele fraude is ‘intentioneel’. De bedrijven, en de personen achter die bedrijven, zullen er bewust alles aan doen om de organisatie beter voor te stellen dan ze werkelijk is. Ze zullen het blazoen van het bedrijf systematisch oppoetsen voor de buitenwereld. De ervaring leert dat criminele fraude meestal plaatsvindt in het begin van de contractperiode, waarna de organisatie in kwestie snel in faling gaat. 

Liquiditeitsfraude

Bij liquiditeitsfraude kunnen we zeer sterk de link leggen met de huidige coronacrisis, die ons in februari vorig jaar overviel. Hier gaat hier het om bedrijven die aanvankelijk niet de bedoeling hebben – niet intentioneel – om fraude te plegen. Het zijn bedrijven die eigenlijk niet op de radar zitten, maar die in een situatie terechtkomen waarbij ze liquiditeiten nodig hebben. De coronacrisis heeft bijvoorbeeld de financiële situatie van heel wat bedrijven aangetast en hen in liquiditeitsproblemen gebracht. Ze gaan vervolgens valse situaties creëren of waardevolle goederen ontvreemden om op die manier voor zichzelf liquiditeit te genereren. Vaak gebeurt dit binnen de eigen klantenportefeuille.

Fraudemodel

Graydon verzamelt een massa gegevens via de community om fraude te detecteren en te voorspellen, met het oog op meer fairplay of maatschappelijke rechtvaardigheid. Er zijn immers tal van signalen die aangeven wanneer een bedrijf een verhoogde kans op fraude vertoont. Al die data-elementen werden verzameld in het Graydon fraudemodel, dat aan de hand van een score de betrouwbaarheid van een organisatie aangeeft.

“Als hockeycoach focus ik me niet zozeer op het eindresultaat. Wel op de processen ernaartoe, want die kan ik beïnvloeden”, zegt Marc Lammers. “Zo gebruiken we allerlei gegevens om ons als team veel beter en veel gerichter voor te bereiden. Statistieken noemen we dat in de sport. Graydon noemt het data en inzichten, maar ze helpen om een goed eindresultaat te bereiken. In dit geval fraude te voorspellen”

Solidariteit

Maar daar mag het eigenlijk niet stoppen. Solidariteit is een woord dat hoog op de wenslijst staat van alle stakeholders. Ook in de sport worden bijvoorbeeld videobeelden uitgewisseld. Als in de zakenwereld verschillende spelers samen eenzelfde maatschappelijk of sectorieel probleem willen aanpakken, dan komt dat de resultaten alleen maar ten goede.

Een bedrijf dat van plan is om zijn slag te slaan en wagens wil ontvreemden, zal zich niet beperken tot één leasingmaatschappij. Nee, die gaat shoppen bij verschillende maatschappijen. Het is een voorbeeld dat recht uit de praktijk komt. Dankzij de community en door het ecosysteem proactief te gebruiken, vingen de fraudeurs bij elke poging bot.

Het wordt nog interessanter als data over de sectoren heen gedeeld wordt. De ervaring leert dat er veel overlap is. Want een bedrijf dat klaar is om te frauderen, zal niet alleen in de leasing frauderen, maar ook binnen andere sectoren. In die zin is het ecosysteem van onschatbare waarde.

In de praktijk

Bekeken op de volledige populatie in België, kreeg 0.9% van de organisaties het rode label van hoog risico, 5.8% kreeg het oranje label van gemiddeld risico. Door deze 6.7% van de organisaties uit te sluiten, krijgt het model een predictiegraad van 76%. Dat betekent dat drie van de vier cases te voorspellen zijn.

“Wilt u met uw organisatie naar goud, dan heeft u data nodig. Anders weet je niks. Daarnaast heb je ook expertise nodig om die data te interpreteren, want anders weet je nog altijd niks. En tot slot dien je best practices met elkaar te delen. Ik loop geregeld stage bij andere sporten om te kijken wat ik van de succesjes kan leren. Ga ook eens kijken hoe andere bedrijven fraude aanpakken. Wat kun jij ervan leren?”, aldus nog Marc Lammers.

Het Graydon fraudemodel is de extra bril die elk bedrijf nodig heeft. Want als u puur naar kredietwaardigheid kijkt, dan blijven frauduleuze bedrijven netjes onder de radar om uw controles te omzeilen. Zorg dat u voorbereid bent. Wees beducht voor valse identiteiten en valse facturen. Het zijn de meest voorkomende vormen van fraude die we tegenkwamen bij de cases die Graydon verzamelde. U dient de patronen te herkennen, voor de fraudeur zijn slag kan slaan. Zodat u preventief kunt optreden en mee kunt helpen om fraude de wereld uit te krijgen.

Gelijkaardige publicaties