Wiki

IFRS heeft zijn plaats verworven

IFRS heeft zijn plaats verworven in het bedrijfsleven. Iets meer dan tien jaar na de invoering van het boekhoudstelsel wordt het al in 126 landen toegepast, waaronder ook in België. Aanvankelijk botste het nochtans op heel wat weerstand. De betere aanvaarding betekent echter nog niet dat de klassieke Belgische jaarrekeningen aan een zwanenzang bezig zijn. Op deze wikipagina verneemt u alles wat u over IFRS dient te weten.

IFRS heeft zijn plaats verworven

Wat is IFRS?

IFRS staat voluit voor International Financial Reporting Standards. Het gaat dus om een methode om financiële resultaten te rapporteren, die over de grenzen heen dezelfde is. Aanvankelijk was het een Europees model, intussen is het uitgegroeid tot een wereldwijd aanvaard stelsel.

IFRS is een boekhoudsysteem dat uitgaat van principes. Het is de bedoeling dat analisten meteen kunnen aflezen hoeveel een bedrijf op een bepaald ogenblik echt waard is.

In de Europese Unie geldt de plicht om de boekhouding volgens de internationale IFRS-regels op te maken al sinds 1 januari 2005 voor de geconsolideerde rekeningen van beursgenoteerde ondernemingen. Later werd de maatregel uitgebreid met bedrijven die schuldbewijzen uitgaven die ze op een publieke markt lieten noteren. Voorts zijn ook de geconsolideerde resultaten van financiële instellingen, verzekeringsmaatschappijen en vastgoedinvesteerders aan IFRS onderhevig.

In de Europese Unie zouden zowat 8.000 ondernemingen onder de IFRS-plicht vallen.

Waarom niet voor de meeste Belgische ondernemers?

Voor het gros van de Belgische bedrijven geldt de verplichting om de IFRS-regels toe te passen echter niet. Twee redenen:

  1. of het zijn stand alone-vennootschappen die niet moeten consolideren en zich mogen beperken tot een enkelvoudige jaarrekening,
  2. of ze hebben geen beursgenoteerde effecten. Zij blijven onderworpen aan de nationale Belgische boekhoudregels.

De Belgische boekhoudregels – in het vakjargon Belgian GAAP of Belgian Generally Accepted Accounting Principles genoemd - blijven verplicht voor de niet-geconsolideerde statutaire jaarrekeningen. Deze moeten jaarlijks ter goedkeuring aan de algemene vergadering van aandeelhouders voorgelegd worden. Ook de uitkering van het dividend is op deze jaarrekeningen gebaseerd.

De fiscale diensten aanvaarden overigens geen IFRS-boekhoudingen. Zij baseren zich uitsluitend op jaarrekeningen die volgens de Belgische boekhoudregels zijn opgemaakt. Daarbij worden ook alleen effectief gerealiseerde winsten belast. Bij IFRS worden ook latente winsten of verliezen die nog niet gerealiseerd zijn in de boekhouding opgenomen.

Waarom IFRS?

De IFRS-regels zijn ingevoerd om de resultaten van bedrijven over de grenzen heen onderling beter te kunnen vergelijken. Zeker voor financiële analisten is dat handig. Zij kunnen gemakkelijker de jaarrekeningen van beursgenoteerde bedrijven naast mekaar leggen.

Vroeger was die benchmarking niet evident. Elke onderneming volgde de eigen nationale regels. Dit leidde tot diverse resultaten, zeker omdat de boekhoudkundige verwerking van transacties vaak vanuit het oogpunt van fiscale optimalisatie gebeurde.

Maar niet alleen financiële analisten waren vragende partij voor beter vergelijkbare en interpreteerbare resultaten, ook financiers vinden dit makkelijker. In een wereld die steeds meer globaliseert, kunnen ze vlotter financiering vinden bij buitenlandse geldschieters indien deze de balans van een bedrijf sneller kunnen interpreteren.

Hoe berekent IFRS waarde van activa en bedrijfsverplichtingen?

De waarderingsprincipes van IFRS gelden niet alleen voor de voorraden, maar voor alle activa, alsook voor alle verplichtingen van het bedrijf. Voor zaken die noteren op een bepaalde markt (bijvoorbeeld de beurs) moet als waarde de prijs worden genomen die daar tot stand komt. Is er geen gereglementeerde markt, dan moet de waardering gebeuren via vergelijking. Vastgoed dient bijvoorbeeld op deze manier te worden gewaardeerd. En voor de andere zaken moeten de bedrijven zoeken naar de beste mogelijkheid om hier een waardering op te kleven.

Anders gezegd: de waardeberekeningen in het Belgische boekhoudsysteem zijn gebaseerd op de historische aanschaffingsprijs. Zo wordt een investering afgeschreven over de vermoedelijke levensduur. Dat leidt ertoe dat de boekhoudkundige waarde elk jaar vermindert en na verloop van tijd gelijk is aan nul. Bij IFRS kan dit niet. Hier wordt telkens de actuele waarde berekend.

De IFRS-boekhouding weerspiegelt dan ook veel beter de echte economische waarde van een onderneming.

Waarmee extra rekening houden?

De strikte regels die IFRS oplegt, moeten er ook voor zorgen dat jaarrekeningen minder ‘gefatsoeneerd’ kunnen worden. Daarmee sluit men opnieuw aan bij het opzet van het boekhoudstelsel. Investeerders willen immers relevante en vergelijkbare info.

Ook moet bij IFRS rekening worden gehouden met de cijfers van alle vennootschappen waarover een bedrijf controle uitoefent. Daarbij moet niet zozeer naar de kapitaaldeelnemingen worden gekeken, maar naar de effectieve situatie. Daarentegen, bij een consolidatie in een klassieke boekhouding tellen alleen de kapitaaldeelnemingen.

Een gevolg van dit alles is dat de boekhoudkundige waarde van een bedrijf volgens IFRS sterker kan schommelen, gewoon omdat de marktwaarde aanzienlijk kan veranderen en dit zonder dat het management hier een greep op heeft. Die grotere schommelingen waren meteen ook een van de kritieken op het systeem.

Waarom discussiëren over pensioenverplichtingen?

Hoewel IFRS nu al goed ingeburgerd is, blijven de waarderingen ook na tien jaar voor discussies zorgen.

Zo wordt momenteel onder meer een debat gevoerd over de boeking van pensioenverplichtingen. Zelfs als bedrijven die uitbesteden aan een verzekeraar blijven ze zelf verantwoordelijk voor het uiteindelijke rendement. Dat bedraagt wettelijk minstens 3,25%. De vraag is daarbij hoe men die toekomstige verplichtingen, die voor sommige werknemers pas over dertig à veertig jaar moeten worden bereikt, moet waarderen.

De beslissing over interpretaties over aanpassingen worden genomen door de IASB, de International Accounting Standards Board. Die laat aan elke wijziging een ruime consultatie voorafgaan.

Speciale regeling voor kmo’s?

Geregeld duiken ook vragen op om in IFRS sectorspecifieke regels te maken, die beter zouden aansluiten bij de dagelijkse praktijk van een bepaalde activiteit. Maar evident is dit niet. Dit zou immers afbreuk doen aan het opzet om resultaten van bedrijven onderling te kunnen vergelijken, niet alleen grensoverschrijdend, maar ook sectoroverschrijdend.

Toch worden af en toe pogingen gedaan om tegemoet te komen aan wensen uit het bedrijfsleven. Zo werden in 2009 ook vereenvoudigde IFRS-regels voor kmo’s uitgevaardigd. In 69 landen worden ze ook al toegepast of toegelaten. In 15 andere landen wordt een studie uitgevoerd over een mogelijke invoering. België behoort bij geen van beide categorieën. De zogenaamde IFRS light wordt hier niet aanvaard.

Moet u zich voorbereiden op IFRS?

Is het zinvol voor een niet-genoteerd bedrijf om naast de Belgische jaarrekening ook een IFRS-boekhouding op te starten?

In een aantal gevallen kan dat inderdaad interessant zijn. Denk maar aan een bedrijf dat zich voorbereidt op een beursgang of om een onderneming die van plan is om internationaal geld op te halen.

FAQ

Heeft u niet gevonden wat u zocht?

Neem dan even contact met ons op. Als wij u niet kunnen helpen, dan vinden we mogelijk wel iemand in ons netwerk die u van dienst kan zijn.

Contact